آشنایی با علائم کمبود مس (بخش دوم)

نشانه‌های شایع کمبود مس عبارت هستند از خستگی مفرط و ضعف بدن، ابتلای مکرر به بیماری، ضعف و شکنندگی استخوان‌ها.
 

رنگ پوست عمدتا توسط رنگدانه‌های ملانین تعیین می‌شود. آدم‌هایی که دارای رنگ پوست روشن هستند، در مقایسه با آدم‌هایی با پوست تیره‌تر رنگدانه‌های ملانین کم‌تر، کوچک‌تر، و روشن‌تری دارند. جالب است بدانید، مس توسط آنزیم‌های نیز استفاده می‌شود که ملانین تولید می‌کنند. از این رو، کمبود مس می‌تواند بر تولید این رنگدانه تاثیر بگذارد و باعث رنگ پریدگی شود.

با وجود این، برای تایید ارتباط میان رنگ پریدگی و کمبود مس به پژوهش‌های انسانی بیش‌تری نیاز است. در مجموع، مس توسط آنزیم‌هایی استفاده می‌شود که ملانین تولید می‌کنند، ملانین رنگدانه‌هایی هستند که باعث ایجاد رنگ پوست می‌شوند. کمبود پوست ممکن است باعث رنگ پریدگی شود.
 

رنگ مو نیز تحت تاثیر رنگدانه‌ی ملانین قرار دارد. با توجه به این‌که پایین بودن سطوح مس می‌تواند بر تشکیل ملانین تاثیر بگذارد، کمبود مس ممکن است باعث سفیدی زودهنگام مو شود. با این‌که پژوهش‌هایی درباره‌ی کمبود مس و تشکیل رنگدانه‌ی ملانین به عمل آمده‌اند، به ندرت مطالعاتی در خصوص رابطه‌ی میان کمبود مس و سفیدی مو انجام شده‌ است. انجام پژوهش‌های انسانی بیش‌تری در این خصوص می‌تواند به شفافیت ارتباط میان این دو کمک کند.

در نتیجه، رنگ مو مانند رنگ پوست تحت تاثیر ملانین قرار دارد؛ ملانین نیز به مس نیاز دارد. به این ترتیب، کمبود مس ممکن است باعث افزایش احتمال سفیدی زودهنگام مو شود.
 

ضعف بینایی و از دست دادن توانایی چشم‌ها وضعیت خطرناکی است که ممکن است در اثر کمبود طولانی مدت مس در بدن ایجاد شود. مس توسط بسیاری از آنزیم‌هایی کاربرد دارد که به کارکرد مناسب دستگاه عصبی کمک می‌کنند. به این ترتیب، کمبود مس می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در کارکرد دستگاه عصبی، از جمله ضعف یا کاهش بینایی شود.

به نظر می‌رسد ضعف بینایی ناشی از کمبود مس بیش‌تر در میان آدم‌هایی شایع است که در مجاری گوارشی‌شان عمل جراحی انجام داده‌اند – مثلا عمل بای‌پس معده. زیرا این عمل‌های جراحی می‌توانند توانایی بدن را در جذب مس کاهش دهند. با این‌که برخی شواهد نشان می‌دهند ضعف بینایی ناشی از کمبود مس قابل درمان است، سایر مطالعات نشان داده‌اند وضعیت بینایی این بیماران بعد از افزایش مصرف مس بهبود نیافت.

به طور خلاصه باید گفت، کمبود مس باعث ضعف بینایی می‌شود. زیرا بینایی انسان ارتباط نزدیکی با دستگاه عصبی دارد، و این دستگاه به شدت به مس نیاز دارد.
 

خوشبختانه، کمبود مس به ندرت اتفاق می‌افتد، زیرا مواد غذایی بسیاری وجود دارند که حاوی مقدار زیادی مس هستند. به علاوه، بدن انسان به مقدار اندکی مس نیاز دارد تا نیاز روزانه‌ی خود را به این ماده‌ی معدنی برآورده کند – تقریبا روزانه ۰.۹ میلی‌گرم. مواد غذایی زیر منبع بسیار خوبی برای مس به شمار می‌روند.
 

جگر گاو، پخته شده ۲۸ گرم ۴۵۸ درصد
صدف، پخته شده ۶ عدد ۱۳۳ درصد
خرچنگ، پخته شدهیک فنجان (۱۴۵ گرم) ۱۴۱ درصد
جگر گوسفند، پخته شده ۲۸ گرم ۹۹ درصد
ماهی مرکب ۸۵ گرم ۹۰ درصد
شکلات تلخ ۱۰۰ گرم ۸۸ درصد
جو دو سر، خامیک فنجان (۱۵۶ گرم) ۴۹ درصد
دانه‌ی کنجد، بو داده ۲۸ گرم ۳۵ درصد
بادام هندی، خام ۲۸ گرم ۳۱ درصد
تخمه‌ی آفتابگردان، خشک و بو داده ۲۸ گرم ۲۶ درصد
قارچ، پخته شدهیک فنجان (۱۰۸ گرم) ۱۶ درصد
بادام، خشک و بو داده ۲۸ گرم ۱۴ درصد
 
به سادگی با مصرف برخی از این مواد غذایی در طول هفته می‌توانید به اندازه‌ی کافی مس مورد نیاز بدن‌تان را تامین کنید. هم‌چنین، لازم است بدانید با مصرف آب آشامیدن لوله کشی نیز می‌توانید مقداری مس وارد بدن‌تان کنید، زیرا داخل لوله‌هایی که آب را به خانه‌ها می‌رسانند، معمولا مقداری مس یافت می‌شود. البته، میزان مس موجود در آب آشامیدنی لوله‌کشی بسیار اندک است، بنابراین، باید به اندازه‌ی کافی مواد غذایی غنی از مس را در رژیم غذایی‌تان قرار دهید. در مجموع باید گفت، مس در بسیاری از مواد غذایی رایج یافت می‌شود، بنابراین، کمبود مس بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد. مصرف رژیم غذایی متعادل به تامین مس مورد نیاز بدن‌تان کمک می‌کند.
 

با این‌که مصرف مس برای حفظ سلامتی بهینه‌ی بدن ضروری است، باید در طول روز مقدار اندکی از این ماده‌ی معدنی مصرف کنید. مصرف بیش از اندازه‌ی مس می‌تواند باعث مسمومیت شود – نوعی از مسمومیت با فلزات. مسمومیت با مس می‌تواند عوارض جانبی بسیار ناخوشایند و به طور بالقوه مرگباری داشته باشد، از جمله:
الف. حالت تهوع
ب. استفراغ (غذا یا خون)‌
پ. اسهال
ت. معده درد
ث. مدفوع سیاه و قیری
ج. سر درد
چ. دشواری در تنفس
ح. ضربان قلب نامنظم
خ. کاهش فشار خون
د. کما
ذ. زردی پوست (یرقان)
ر. آسیب کلیوی
ز. آسیب کبدی

با وجود این، مصرف بیش از اندازه‌ی مس (به اندازه‌ی مسمومیت) از طریق رژیم غذایی معمول بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد. در عوض، مسمومیت مس معمولا ممکن است در اثر مصرف مواد غذایی یا آب آلوده یا کار کردن در محیط حاوی سطوح بالای مس اتفاق بیفتد.

به طور خلاصه، با این‌که مسمومیت مس به ندرت اتفاق می‌افتد، عوارض جانبی آن می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این مسمومیت معمولا بر اثر مصرف مواد غذایی یا آب آلوده به مس یا کار کردن در محیط مملو از مس اتفاق می‌افتد.
 

کمبود مس بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد، زیرا بسیاری از مواد غذایی به اندازه‌ی کافی حاوی این ماده‌ی معدنی هستند. اگر نگران سطوح مس موجود در بدن‌تان هستید، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید. چنان‌چه پزشک تشخیص دهد در خطر ابتلا به کمبود مس قرار دارید، ممکن است جهت تایید این مسئله از شما آزمایش بگیرد.

به سادگی با مصرف رژیم غذایی متعادل می‌توانید مس مورد نیاز روزانه‌ی بدن‌تان را تامین کنید. با این‌ حال، تخمین زده می‌شود بیش از یک چهارم مردم آمریکا و کانادا به اندازه‌ی کافی مس مصرف نمی‌کنند، و همین مسئله ممکن است خطر ابتلا به کمبود مس را در آن‌ها افزایش دهد.

نشانه‌ها و علائم شایع کمبود مس عبارت هستند از خستگی مفرط و ضعف بدن، ابتلای مکرر به بیماری، ضعف و شکنندگی استخوان‌ها، مشکل در حافظه و یادگیری، مشکل در راه رفتن، افزایش حساسیت به سرما، رنگ پریدگی، سفید زودهنگام مو، و ضعف بینایی. خوشبختانه، با افزایش مصرف مس می‌توانید این نشانه‌ها و علائم را در بدن‌تان برطرف کنید.

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی